SES KISIKLIĞI
Ses Kısıklığı Nedir?
Normalde çok net olan sesinizde değişimler, boğuklaşmalar gündemdeyse buna neden olan sorunları araştırmakta fayda vardır. Çünkü ses kısıklığı, bir hastalık değil de bir hastalığın belirtisi olarak karşınıza çıkabilir.
Ses düzeyinizde meydana gelen dalgalanmaları, ses kalitenizdeki düşüşü ifade eden ses kısıklığı birçok sorundan karşımıza çıkabilmektedir. Sesiniz cılız, titrek ve kısık olabilir. Bu şikayetin ana kaynağı gırtlak bölgesinde meydana gelen enfeksiyonlar ve ses tellerindeki problemlerdir.
Kısa süreli ses kısıklıkları, soğuk algınlığı gibi basit nedenlerle bağdaştırıldığından çok önemsenmez ve kısa sürede yok olur. Fakat uzun süreli ses kısıklıklarının, ciddi tıbbi durumların ayak sesleri olabileceği ihtimalini göz ardı etmemek gerekir.
Ses Kısıklığı Nedenleri
Ses telleri, akciğerler ve sesin şekillendirilmesinden sorumlu dil, dudak, çene kasları, sesin oluşması için görevli 3 ana yapıdır.
Ses, gırtlakta bulunan ses tellerinin birleşerek aradaki boşlukların kapanmasıyla oluşur. Eğer bu boşluklar tam olarak kapanmazsa ses kısıklığından söz edebiliriz. Ortaya çıkan ses kısıklığının sebebi, ses tellerinde meydana gelen hasarlarla ya da ses tellerinin tahriş olmasıyla açıklanabilir.
Ses kısıklığına; grip, nezle, soğuk algınlığı gibi üst solunum yolu rahatsızlıkları, midedeki asitli içeriğin boğazı tahrişine neden olan reflü gibi hastalıklar, sigara kullanımı ya da pasif içicilik, kafein içeren içecekler veya alkollü içeceklerin tüketilmesi, çığlık, uzun süreli yüksek desibelli şarkılar söylemek ve bağırmak gibi faktörlere bağlı olarak ses zedelenmesi, nörolojik bozukluklar, alerjiler, ses tellerinde oluşan deformasyonlar, zehirli maddelerin solunması, kuvvetli öksürme atakları, gırtlaktaki ses kutusuna gelecek darbeler, ses tellerinde oluşan anormal yapılar, boğaz, tiroid, akciğer kanserleri, erkeklerde ergenliğe geçiş dönemi, tiroid bezinde meydana gelen işlev bozuklukları, ses oluşturmaya yardımcı kasların zayıflaması ve zarar görmesi gibi faktörler sebep olur.
Ses kısıklığının meydana gelmesine, nörolojik sıkıntılar, psikolojik rahatsızlıklar, kalıtsal durumlar, hamilelik, kullanılan ilaç ve hormonlar, kötü huylu tümörler sebep olabilir. Ses kısıklığının en yaygın sebebi, akut larenjittir.
Ses Kısıklığı En Çok Kimlerde Görülür?
Sesini kullanarak işini idame ettiren; çağrı merkezi çalışanları, seyyar satıcılar, öğretmenler, spikerler, politikacılar, şarkıcılar gibi meslek grupları ses kısıklığıyla daha fazla karşılaşmaktadırlar. Ayrıca ses kısıklığına daha çok 30 ila 60 yaş aralığında denk gelinmektedir. Ses kısıklığı birkaç saat sürebildiği gibi hayat boyu da sürebilmektedir.
Ses Kısıklığı Tedavisi
Ses kısıklığınız 1 haftadan fazla sürdüğü takdirde bir Kulak-Burun-Boğaz uzmanına görünmenizde fayda vardır. Ses kısıklığının tanısı koyulabilmesi için detaylı bir öykü dinlenilir. Kısıklığın ara sıra olması ya da sürekli olarak meydana gelmesi, sabah ya da akşam saatlerinde şiddetinin artması, hastanın mesleği, sistemik hastalıkları, genetik özellikleri, sigara kullanımı gibi durumlar ve ses tellerinin muayenesi göz önünde bulundurularak tanı şekillendirilir.
Uzun süreli ses kısıklarında bakılan nokta, hastanın bir kanser türüyle mi yoksa kanser dışındaki bir rahatsızlıktan mı muzdarip olduğunu anlamaktır. Şüpheli bir durumda hekiminiz biyopsi talep edebilir. Teşhis konulmasının ardından tedavi planı şekillenecektir. Tedavi yöntemleri arasında; sigaranın kesinkes bırakılması, günlük içilen sıvı miktarının artırılması, sesin dinlendirilmesi sayılabilir.
Ses telinde meydana gelen iltihaplarda, alerji, psikojenik ses kısıklıklarında ilaç tedavisine başvurulmaktadır. Ses tellerinde meydana gelen polip, kist, tümör gibi cisimler için öncelikli olarak ses terapisi ardından da cerrahi operasyonlar uygulanmaktadır.
Ses teline cerrahi müdahale gerekliyse ötelenmemelidir. Ayrıca kötü huylu tümörlerin ortadan kaldırılması adına ışın tedavisi de etkin bir yöntemdir. Midede meydana gelen asit kaçaklarına bağlı oluşan tahrişler için uzun dönemli ilaç tedavileri çözüm olabilmektedir.
Ses Kısıklığına Ne İyi Gelir?
Ses tellerinin inflamasyonu yani akut larenjit durumunda, doğal tedavi yöntemleri ve çay tüketimi tercih etmek iyi olacaktır.
Boğazınız ağrıyorsa ılık tuzlu suyla boğazınız rahatlayana kadar gargara yapabilirsiniz.
Evinizde, iş yerinizde kuru hava solumak boğazının tahriş olmasına sebep olabilir. Bu yüzden bulunduğunuz ortamlardaki havanın nemlendirilmesi önem arz etmektedir. Bunu bir buhar makinesiyle yapabileceğiniz gibi kalorifere ıslak havlu asmak gibi basit bir yöntemle de sağlayabilirsiniz. Ilık bir duş almak da boğazınızın nemlenmesine vesile olacaktır.
Boğaz ağrılarınızı dindirmek amacıyla pastil kullanımını tercih edebilirsiniz.
Ses kısıklığını gidermek için küçük bir bardak suya 2 çorba kaşığı sirke ve bir çay kaşığı bal ekleyip tüketebilirsiniz.
Papatya, zencefil gibi rahatlatıcı çaylar boğaz ağrınızın dinmesine vesile olup, sizi rahatlatacaktır.
1 tatlı kaşığı bala 4-5 damla limon damlatıp gargara yapıp tüketmek boğazınızı yatıştırır.
Doğal antibiyotik lakaplı sarımsağı tüketmeniz, ses kısıklığının tedavisine yardımcı olacaktır.
Ses Kısıklığını Önlemek için Neler Yapmalı?
Sigara bırakılmalı ve dumana maruz kalmamaya özen gösterilmeli.
Bol sıvı tüketimine özen gösterilmeli.
Kahve, kola gibi kafein içeren içecekler ve alkol kullanmamaya özen gösterilmeli.
Evinizin havasının kurumamasına özen gösterilmeli.
Geç saatlerde midenize çok yüklenmeyin, asitli içeceklerden kaçının ve yüksek yastıkta yatmaya özen gösterin.
Sesinizi yüksek şiddette uzun süre kullanmaktan kaçının.
Ses kısıklığı meydana geldiğinde sesinizi dinlendirmeye özen gösterin.
Yemekleri iyice çiğnedikten sonra yutun.
Acılı, baharatlı gıdalardan kaçının.